Łazienka w przedszkolu to miejsce, które powinno być projektowane ze szczególną starannością. Należy przy tym uwzględnić nie tylko określane w licznych rozporządzeniach normy, ale też potrzeby kilkuletnich dzieci, które dopiero uczą się samodzielnego korzystania z toalety.
Dlatego tak ważne jest, by łazienka była nie tylko bezpieczna i umożliwiająca przestrzeganie zasad higieny. Musi być także przyjazną przestrzenią, która zachęci dziecko do przebywania w niej i korzystania z poszczególnych elementów wyposażenia. Podobnie jak w przypadku toalet i łazienek w szkołach, sprzęty umieszczane w łazienkach w przedszkolach muszą spełniać określone parametry. Przede wszystkim muszą być wykonane z atestowanych, bezpiecznych dla zdrowia i odpornych na uszkodzenia materiałów. Co jeszcze należy wziąć pod uwagę, projektując łazienkę w przedszkolu?
Pobyt w przedszkolu, szczególnie w przypadku najmłodszych dzieci, bywa trudnym doświadczeniem. Z tego powodu szczególnie ważne jest, by każde pomieszczenie w placówce prezentowało się zachęcająco i budowało w przedszkolaku poczucie bezpieczeństwa oraz chęć zabawy. Nie inaczej jest w przypadku łazienek w przedszkolu.
Jest to także bardzo ważna kwestia z punktu widzenia nauki odpowiednich nawyków higienicznych. Zaniedbana lub źle zaprojektowana łazienka w przedszkolu zniechęca dzieci do korzystania z niej. To z kolei może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa. Dlatego dobór wszelkich elementów wyposażenia łazienki przedszkolnej powinien być przeprowadzany ze szczególną starannością.
Wszystkie sprzęty dostępne w przeznaczonej dla dzieci łazience w przedszkolu muszą być proste w obsłudze oraz dostosowane do wieku najmłodszych, zapewniając pełen komfort użytkowania.
Wymagania, jakie muszą spełniać łazienki i inne pomieszczenia higieniczno-sanitarne w przedszkolu są dokładnie określone w rozporządzeniu dotyczącym bezpieczeństwa oraz higieny w szkołach, przedszkolach i innych placówkach oświatowych. Wymienione w nich zostały kwestie, których należy bezwzględnie przestrzegać podczas projektowania łazienki w przedszkolu. Przepisy określają m.in.:
Wymagania sanitarne dla przedszkoli regulowane są między innymi przez rozporządzenie Ministra Edukacji. Określa ono, ile umywalek i ustępów powinno znaleźć się w placówce, a także zasady utrzymywania czystości w pomieszczeniu.
W pewnym stopniu przepisy sanitarne w przedszkolu poruszają też kwestię ergonomii i bezpieczeństwa, które są również wyjątkowo ważne w przypadku łazienek dla dzieci.
Warto wiedzieć, że nie istnieją dokładne wytyczne, które by określały wysokość montażu poszczególnych elementów wyposażenia. Wyszczególniono jedynie, że placówka musi zapewnić dzieciom umywalki oraz toalety zamontowane na odpowiedniej dla nich wysokości, albo wyposażyć łazienki w specjalne, antypoślizgowe podesty.
Zgodnie z przepisami sanitarnymi, przedszkola i inne placówki zobowiązane są do utrzymywania czystości w łazienkach. W tym celu zaleca się stosowanie odpornych na ścieranie i wilgoć zmywalnych materiałów na ściany do wysokości przynajmniej dwóch metrów. W ostatnich latach wprowadzono także zapis o obowiązku zapewnienia środków higienicznych takich jak mydło, papier toaletowy oraz ręczniki papierowe lub suszarka do rąk.
Zgodnie z wspomnianym rozporządzeniem Ministra Edukacji w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach edukacyjnych, ilość toalet w przedszkolu powinna być nie mniejsza niż 1 na maksymalnie 15 dzieci. Co ważne, w łazience musi się też znaleźć brodzik lub inne urządzenie sanitarne umożliwiające podmycie dziecka.
To, ile toalet w przedszkolu powinno się znajdować, nie zależy od płci dzieci - na tym etapie łazienki nie są jeszcze rozdzielane.
Wysokość WC w przedszkolu powinna być dostosowana do wieku dzieci. Przyjmuje się, że wysokość miski ustępowej dla trzylatka powinna wynosić około 50 cm. W przypadku dzieci między trzecim a szóstym rokiem życia odpowiednia wysokość to 55-65 cm.
Przy dobieraniu toalet dla dzieci w wieku przedszkolnym istotna jest również długość miski WC. Musi ona pozwalać dziecku na swobodne siadanie na desce. Optymalne parametry to:
- 37,5 cm dla dzieci do lat 3,
- 43 cm dla dzieci w wieku 3-6 lat,
- 50 cm dla dzieci powyżej szóstego roku życia.
Jeśli miski są za szerokie, dobrym rozwiązaniem są specjalne nakładki na deski sedesowe. Sprawdzają się szczególnie w tych łazienkach, z których korzystają dzieci z różnych grup wiekowych. Pozwalają one na łatwe regulowanie szerokości i długości miski.
Przestrzenie w łazienkach dla dzieci w wieku przedszkolnym są mniejsze niż te wymagane dla uczniów szkół lub osób dorosłych. Kabina WC w przedszkolu powinna mieć wymiary nie mniejsze niż 80 cm szerokości oraz 120 cm głębokości.
Dodatkowo ściany i przód powinny mieć minimum 150 cm wysokości, co również jest mniejszą wartością niż w przypadku łazienek w szkołach. Maksymalną wysokość reguluje każda placówka z osobna. Przepisy określają jeszcze, że między podłogą a drzwiczkami kabiny musi znajdować się wolna przestrzeń o wysokości min. 15 cm.
Jak wspomniano, przepisy nie regulują dokładnej wysokości umywalki dla dzieci w przedszkolu. Przyjmuje się natomiast pewne uśrednione wartości zależne od wieku oraz wzrostu dziecka.
Wysokość montażu umywalki dla dzieci powinna wynosić:
- dla dzieci poniżej trzeciego roku życia: 50 cm,
- dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat: 55-65 cm.
Jak widać, wysokość umywalki dla dzieci może być łatwo określona. Wystarczy przyjąć, że dla dziecka w wieku 3 lat odpowiedni będzie sprzęt umieszczony na wysokości 50 cm, a następnie dodawać 5 cm na każdy kolejny rok życia.
Projektowanie łazienki w przedszkolu to wymagające zadanie. Należy wziąć pod uwagę szereg czynników takich jak ergonomia pomieszczenia oraz bezpieczeństwo korzystających zeń dzieci. Bardzo istotne jest także, by powierzchnie oraz sprzęty znajdujące się w łazience były łatwe do utrzymania w czystości.
Przepisy nie regulują dokładnie wszystkich ważnych kwestii, jakie należy wziąć pod uwagę podczas projektowania łazienki, z której mają korzystać grupy kilkuletnich dzieci. Warto w takim przypadku sięgać po sprawdzone i bezpieczne rozwiązania dostępne na rynku.
Bardzo ważnym elementem jest uwzględnienie w projekcie antypoślizgowej posadzki. Jest to szczególnie istotne w miejscach, w których może znaleźć się woda, tj. w kabinach oraz bezpośrednim sąsiedztwie umywalek.
Same kabiny powinny być zamykane, by zapewnić dziecku konieczną intymność. Należy jednak stosować w nich takie zamki, które mogą być w razie potrzeby łatwo otwarte od zewnątrz. Idealnie sprawdzają się tutaj zamko-pochwyty. Umożliwiają dziecku otwarcie drzwi do wolnej kabiny bez użycia siły; jednocześnie, w razie konieczności, opiekun może łatwo się dostać do środka.
Przy projektowaniu bezpiecznej łazienki należy wziąć pod uwagę również takie sprzęty, jak dozowniki mydła, suszarki do rąk czy pojemniki na ręczniki. Powinny mieć zaokrąglone kanty. Dzięki temu znacznie zmniejsza się ryzyko urazu w sytuacji, gdy dziecko poślizgnie się lub zostanie popchnięte i uderzy o jeden z tych elementów.
Kluczowe dla bezpieczeństwa jest korzystanie ze sprawdzonych i trwałych produktów oraz technologii. Gwarantuje to, że wszystkie elementy wyposażenia będą spełniać swoją funkcję przez szereg lat.
W przypadku przedszkoli i innych placówek edukacyjnych bardzo ważne są łazienki łatwe do utrzymania w czystości. Można to osiągnąć dzięki kilku prostym zasadom.
Przede wszystkim, ściany w łazience powinny do wysokości około 2 metrów stanowić gładką, odporną na zabrudzenia i wycieranie, zmywalną powierzchnię. Najczęściej stosuje się w tym celu płytki łazienkowe.
Również kabiny ubikacji muszą być zbudowane z materiałów, które w razie potrzeby można łatwo umyć - oznacza to, że muszą być także odporne na działanie wody lub detergentów. W przypadku przepierzeń z płyt wiórowych lub kartonowo-gipsowych często nakłada się na nie dodatkową warstwę płytek. Popularne są również powłoki laminowane, umieszczane na płytach wiórowych lub płytach HPL. Szczególnie drugie z nich są doskonałym rozwiązaniem dla łazienek - składają się przede wszystkim z żywic syntetycznych, dzięki czemu są całkowicie odporne na działanie wilgoci i wody. Dodatkowo mają gładkie powierzchnie, co również ułatwia usuwanie zabrudzeń. Oprócz tego nie tracą połysku i przez wiele lat zachowują doskonały wygląd.
Wszelkie sprzęty znajdujące się w łazience w przedszkolu powinny być wykonywane z materiałów zapewniających im wieloletnią trwałość oraz odporność na uszkodzenia. Dotyczy to zarówno armatury, umywalek i misek ustępowych, jak i opisanych już ścianek kabin. Do szczególnie trwałych rozwiązań należą wspomniane wcześniej płyty HPL oraz wysokiej jakości sanitariaty ze stali nierdzewnej.
W przypadku wszelkich urządzeń takich jak spłuczki czy inne elementy hydrauliczne należy wykorzystywać wyłącznie wyroby sprawdzonych producentów z długą gwarancją. Dzięki temu znacznie zmniejsza się ryzyko powstania uszkodzeń oraz kosztownej naprawy lub wymiany.
Wyposażenie łazienki w przedszkolu powinno być nie tylko funkcjonalne, ale i estetyczne. Warto zadbać o to, by znalazły się w niej kolorowe ściany, drzwi oraz ciekawie zaprojektowane akcesoria. Sanitariaty w przedszkolu nie służą jedynie zachowaniu higieny - to również miejsce, w którym dzieci się ich uczą. Dlatego powinny być możliwie przyjazną przestrzenią, w której najmłodsi będą chętnie przebywać i przestrzegać wpajanych im reguł.
WC dla przedszkolaków nie tylko musi być umocowany na odpowiedniej wysokości. Bardzo ważną kwestią jest także kształt sedesu. Ubikacje dla dzieci są miejscem, w których kilkulatki uczą się korzystać z ogólnodostępnych łazienek. Dzięki odpowiedniemu wyposażeniu może się to stać znacznie łatwiejsze.
W sytuacji, w której z jednej łazienki korzysta kilka grup dzieci w różnym wieku, warto stosować wspomniane nakładki na deski sedesowe. Dzięki nim każde dziecko może korzystać z najwygodniejszego dla siebie wariantu ubikacji.
WC dla przedszkolaków powinno zawierać także inne udogodnienia. Już kilkulatki różnią się od siebie wzrostem. Z tego powodu może się zdarzyć, że niektóre przedszkolaki będą zbyt niskie, by móc wygodnie usiąść na sedesie przeznaczonym dla ich grupy. Z myślą o takich sytuacjach powstały WC dla dzieci ze specjalnymi ?stopami? po bokach. Dziecko może oprzeć na nich nogi, wykorzystując je jako wygodne podwyższenie. Ich ułożenie dodatkowo niejako wymusza pozycję podobną do kucania, co jest najzdrowszym i najbardziej naturalnym sposobem załatwiania potrzeb fizjologicznych.
Prawidłowe mycie rąk to absolutna podstawa higieny. Dzieci jednak nie mają jeszcze wyrobionych odpowiednich nawyków w tej dziedzinie. Aby je zachęcić do nauki i utrwalania nabytych umiejętności, w przedszkolnej łazience powinny znajdować się specjalnie dostosowane do ich potrzeb elementy wyposażenia.
Umywalki dla dzieci powinny być zaprojektowane w taki sposób, by nawet najmłodsze przedszkolaki mogły z nich korzystać łatwo i bez wysiłku. Warto w tym miejscu ponownie podkreślić, jak bardzo istotne jest umieszczenie ich na odpowiedniej wysokości. Dzięki temu nie ma konieczności stosowania specjalnych podestów, dzięki czemu dziecko może bardziej skupić się na myciu rąk niż na utrzymaniu równowagi. Znacznie zmniejsza to ryzyko upadków, które mogą zniechęcić kilkulatka do tej czynności.
O ile w szkołach podstawowych dobrze sprawdzają się klasyczne umywalki jednostanowiskowe, tak w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym lepszym wyborem będą modele dwu- lub trzystanowiskowe. Stanowią one dużą oszczędność miejsca i ułatwiają całej grupie szybkie umycie rąk. Pozwalają na znaczne skrócenie kolejki do umywalki, co jest szczególnie ważne, np. przed posiłkami lub po zajęciach sportowych. Oczywiście nie w każdym pomieszczeniu montaż tego rodzaju sprzętu jest możliwy, jednak tam, gdzie warunki na to pozwalają, zdecydowanie warto stosować ergonomiczne umywalki wielostanowiskowe.
Istotnym elementem dbałości o higienę, a co za tym idzie - zdrowie dzieci, jest dobór odpowiedniej armatury. W przypadku przedszkoli doskonale sprawdzają się modele elektroniczne - bezdotykowe. Umożliwiają one łatwe mycie rąk w sposób bezkontaktowy. To z kolei znacznie zmniejsza ryzyko przeniesienia przez dzieci zarazków na skutek dotykania kranu czy kurków. Kwestia ta jest szczególnie często podnoszona w dobie pandemii koronawirusa, jednak ma duże znaczenie również dla roznoszenia się bardziej pospolitych schorzeń, takich jak przeziębienie.
Bezdotykowa armatura łazienkowa jest nie tylko wygodna i higieniczna, ale także ekologiczna. Dzięki zamontowanemu w nich czujnikowi ruchu woda płynie tylko wtedy, gdy jest to potrzebne. Jej oszczędzanie z kolei korzystnie wpływa na stan środowiska naturalnego, ale także pozwala wyraźnie obniżyć rachunki, jednocześnie zapewniając użytkownikom niezbędny komfort i bezpieczeństwo.
Dozowniki do mydła stosowane w przedszkolach powinny być przede wszystkim łatwe w użyciu. Warto również tutaj stosować rozwiązania bezdotykowe, zapobiegające przenoszeniu się bakterii i wirusów.
Dozowniki z czujnikiem ruchu przyczyniają się również do mniejszego zużycia mydła, podając za każdym razem taką ilość, jaka jest potrzebna do higienicznego umycia rąk. To z kolei przekłada się na realne oszczędności.
Oczywiście dozownik do mydła do przedszkola powinien być nie tylko funkcjonalny. Biorąc pod uwagę, że korzystają z niego dzieci, musi również dobrze wyglądać. Kolorowe, ciekawie zaprojektowane urządzenie, które podaje porcję środka myjącego, gdy podstawi się pod niego dłoń, zmienia mycie rąk w zabawę - a to z kolei znacznie ułatwia zachowanie koniecznych zasad higieny.
Podstawowe wyposażenie każdej łazienki w przedszkolu to WC, umywalki i odpowiednia armatura. Konieczne jest również umieszczenie w niej odpowiednich, dostosowanych do potrzeb dzieci akcesoriów. Należą do nich między innymi:
- wieszaki łazienkowe,
- kosze łazienkowe na śmieci,
- szczotki do toalet,
- wygodne pojemniki na papier toaletowy,
- pojemniki na ręczniki,
- opcjonalnie: dozowniki do dezynfekcji oraz suszarka do rąk (jedna na każde dwie umywalki).
Łazienka to pomieszczenie, którego projektowaniu należy poświęcić szczególną uwagę. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku przedszkoli i innych placówek edukacyjnych. Odpowiednie wyposażenie pełni kluczową rolę w przestrzeganiu przez dzieci elementarnych zasad higieny, co z kolei bezpośrednio przekłada się na stan zdrowia i częstotliwość występowania rozmaitych chorób. Dobrze zaprojektowana toaleta w przedszkolu nie tylko spełnia wszystkie wymagania stawiane przez Ministerstwo Edukacji i Sanepid, ale także uwzględnia potrzeby dzieci w dziedzinie ergonomii. Bardzo ważny jest także czynnik psychologiczny - z ładnej, kolorowej i dobrze wyposażonej łazienki dzieci korzystają znacznie chętniej niż z takiej, która nie zachęca swoim wyglądem. Dlatego tak istotny jest wybór odpowiednich urządzeń i przyborów już na etapie projektowania łazienki w przedszkolu.
Czytaj także:
Łazienki szkolne - wymagania, projekt, wyposażenie
Łazienka w przedszkolu i szkole - poradnik inwestora
Wyposażenie sanitarne - zaopatrzenie architektów i projektantów
Wyposażenie toalet dla firm budowlanych i deweloperów
Łazienki dla HoReCa
Toalety w budynkach administracyjnych