Łazienki szkolne - wymagania, projekt, wyposażenie

Projekt każdego pomieszczenia higieniczno-sanitarnego musi uwzględniać jego przeznaczenie. Ze względu na specyficznych i wymagających użytkowników, jakimi są dzieci, łazienki szkolne muszą spełniać nie tylko konkretne normy z dziedziny higieny. Ważne, by łazienka stanowiła przyjazną przestrzeń. Wpływ na to ma kolor oraz styl, w jakim utrzymane jest pomieszczenie, ale także dostosowanie poszczególnych elementów wyposażenia łazienki do wieku korzystających zeń dzieci. Oprócz tego przeznaczona do użytku dzieci i młodzieży infrastruktura musi posiadać określone parametry i spełniać konkretne normy. Z kolei do jej utworzenia można wykorzystywać wyłącznie bezpieczne komponenty wyposażone w odpowiednie atesty.

Fot. Design łazienek szkolnych opartych na jaskrawych pobudzających kreatywność kolorach. 

Łazienki szkolne

Pobyt w placówce oświatowej nierzadko jest stresującym doświadczeniem - szczególnie dla najmłodszych dzieci. Dlatego należy dołożyć wszelkich starań, by stworzyć przyjazne otoczenie. Dotyczy to również łazienek w szkole. Pozwala to zmniejszyć poziom stresu u dziecka i sprawić, że cała szkoła sprawia wrażenie przystępniejszej.
Z tego powodu projektowanie łazienek w szkole jest dużym wyzwaniem. Pomieszczenia te muszą spełniać bowiem nie tylko wymagania obowiązujących rozporządzeń, ale także samych dzieci. Powinny one chętnie korzystać z toalet lub dostępnych akcesoriów; jest to kwestia higieny, a co za tym idzie - zdrowia i bezpieczeństwa. Dlatego wszystkie elementy infrastruktury łazienki w szkole muszą być nie tylko dostępne, ale i przystępne oraz dostosowane do wieku dzieci.

Toalety w szkole - wymogi 2022

Rozporządzenie dotyczące bezpieczeństwa i higieny w szkołach w placówkach oświatowych dokładnie określa wymogi dotyczące łazienek w przedszkolach i szkołach. Określają one liczbę umywalek i pisuarów, jak również w ogóle toalet w szkole. Wymogi z 2020 podkreślają także konieczność wykonywania określonych czynności w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się patogenów odpowiedzialnych za choroby zakaźne, w tym COVID-19.

Przede wszystkim, toalety w szkole wg przepisów powinny zapewniać uczniom stały dostęp do bieżącej, ciepłej wody, środków myjących oraz przeznaczonych do dezynfekcji rąk, ręczników i papieru toaletowego. Dodatkowo kabiny sanitarne, jak również armatura łazienkowa, muszą być przystosowane do wzrostu użytkowników. Przepisy dotyczące łazienek w przedszkolu i szkole wymagają także, by kabiny były wyposażone w specjalny zamek, który można otworzyć od zewnątrz. Jest to zabezpieczenie na wypadek, gdyby dziecko się w niej zatrzasnęło - może być wówczas wypuszczone przez opiekuna.

Asortyment wykonany z tworzywa ABS, o obłych krawędziach i z certyfikatem PZH - najlepszy wybór dla Twojego obiektu / fot. Produkty Faneco 

Wytyczne sanitarne dla szkół

Stworzone przez Sanepid wytyczne dla szkół określają nie tylko liczbę toalet, pisuarów czy umywalek, ale także wysokość montażu poszczególnych elementów wyposażenia łazienek. Oprócz wygody korzystających z nich dzieci, szczególnie ważna jest możliwość nauki oraz przestrzegania zasad higieny osobistej. Zgodnie z przepisami sanitarnymi w szkole wszystkie akcesoria muszą stwarzać możliwość łatwego utrzymania ich w czystości.

Zalecenia Sanepidu dla szkół określają także sposób, w jaki muszą być zaprojektowane łazienki przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami, jak również ich liczbę.

Liczba toalet w szkołach

• Według przepisów ilość toalet w szkole musi być taka, by na każde 20 dziewcząt przypadała jedna miska ustępowa. W przypadku chłopców ilość ta jest taka sama, chyba że w łazience dostępne są pisuary. Wówczas wystarczy jedna miska ustępowa na 30 chłopców oraz jeden pisuar na 10 osób.
  
• Wysokość, na której montowane są toalety, zależy przede wszystkim od wieku dzieci. Dla grupy wiekowej 7-11 lat optymalna wysokość to 35 cm. Z kolei w przypadku uczniów między dwunastym a piętnastym rokiem życia wynosi ona 42 cm.
  
• Rozporządzenia określają także liczbę toalet w szkole dopasowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. W placówce powinna znajdować się minimum jedna specjalnie przystosowana łazienka na kondygnację dostępną dla niepełnosprawnych.
  

Liczba umywalek w szkole

Niezbędna ilość umywalek w szkole jest taka sama, jak w innych budynkach użyteczności publicznej. W każdej łazience powinna znajdować się minimum jedna umywalka na 20 osób.

Wysokość umywalki dla dzieci

• Armatura, czyli umywalki i toalety, muszą być zamontowane na takiej wysokości, by dzieci mogły wygodnie z nich korzystać. Kwestię tę również regulują przepisy.
  
• Wysokość montażu umywalki dla dzieci zależy przede wszystkim od ich wieku, a co za tym idzie - wzrostu.
  W przypadku dzieci w wieku 7-11 lat zaleca się montaż umywalek o wysokości 65-75 cm. Dla grupy wiekowej 12-15 lat odpowiednie będą umywalki o wysokości 75-82 cm.
• Można w uproszczeniu podać, że o ile odpowiednia dla dzieci sześcioletnich będzie umywalka o wysokości 60 cm, tak co dwa lata należy ją podwyższać o 5 cm.

Fot. Użytkowanie umywalek przez dzieci w różnym wieku / Freepik 

Wysokość montażu pisuaru w szkole

• Podobnie jak w przypadku umywalek i toalet, wysokość, na której powinien być umieszczony pisuar w szkole zależy od wieku uczniów. Dla grupy wiekowej 7-11 lat powinny znajdować się na wysokości 50 cm. Z kolei wysokość pisuarów w szkole przeznaczone dla osób między 12. a 15. rokiem życia powinna wynosić 57 cm.

Wymiary kabiny WC w szkole

• Kabiny WC do szkół powinny mieć długość minimum 150 cm, a szerokość - 100. Między poszczególnymi kabinami muszą znajdować się przepierzenia, których wysokość może być nieco niższa od tych przeznaczonych dla osób dorosłych (200 cm). Powinny być one wykonane z nienasiąkających, odpornych na uszkodzenia i lekkich materiałów. W praktyce najczęściej stosuje się kabiny z płyt wiórowych oprawionych w aluminiowe profile.
• Należy pamiętać, że w drzwiach do kabiny powinny znajdować się otwory umożliwiające przepływ powietrza. Można również umieścić drzwiczki nieco wyżej - tak, by przestrzeń pod nimi zapewniała odpowiednią wentylację.

Projekt łazienki szkolnej

Tworzenie projektu łazienki w szkole znacznie się różni od aranżowania podobnej przestrzeni w prywatnych domach. Należy zwrócić przy tym szczególną uwagę na ergonomię i łatwość utrzymania poszczególnych elementów wyposażenia w czystości. Szczególnie ważne jest także bezpieczeństwo dzieci, które mają z tej łazienki korzystać.

Bardzo ważne jest również wykorzystywanie trwałych i sprawdzonych technologii. Dzięki temu wszystkie sprzęty będą spełniały swoją funkcję przez wiele lat. Pozwoli to uniknąć konieczności szybkiego przeprowadzenia kosztownego remontu.

Co ważne, nie wszystkie aspekty, jakie należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu szkolnej łazienki, regulują przepisy. W tym przypadku warto skupić się na wdrażaniu możliwie bezpiecznych rozwiązań. Przykładem może być zamykanie kabin za pomocą zamko-pochwytów. Jest to bezpieczny i łatwy sposób otwierania drzwi. Dodatkowo w razie zatrzaśnięcia lub w sytuacji awaryjnej, drzwi mogą być łatwo otwarte od zewnątrz.

Należy także pamiętać o takich elementach jak antypoślizgowa podłoga, szczególnie w kabinach oraz przy umywalkach - słowem, w miejscach, w których na podłodze może znaleźć się woda, a co za tym idzie, istnieje ryzyko poślizgnięcia się.
Dodatkowo, aby zachęcić dzieci do korzystania z łazienek i nauki zasad higieny, warto zadbać o to, by drzwi, ścianki między kabinami oraz różne akcesoria były estetyczne i kolorowe. Dzięki temu łazienka będzie przyjazną dla dziecka przestrzenią, w której będzie chętnie przebywać.

Wyposażenie łazienek szkolnych

Wyposażenie łazienek w szkołach powinno zapewniać nie tylko łatwe utrzymanie higieny przez uczniów. Musi być także łatwe do utrzymania w czystości oraz bezpieczne. Doskonałym rozwiązaniem jest stosowanie sanitariatów ze specjalną antybakteryjną powłoką. Higieniczną opcją są także bezrantowe miski WC, w których nie ma miejsca na gromadzenie się nieczystości pod kołnierzem.

Zarówno ceramika sanitarna, jak i meble oraz dodatkowe akcesoria takie jak suszarki do rąk, pojemniki na ręczniki czy dozowniki mydła powinny mieć zaokrąglone kanty. Zmniejsza to ryzyko poważnych urazów w przypadku poślizgnięcia się. Takim sytuacjom z kolei zapobiega stosowanie antypoślizgowych nawierzchni, takich jak różnego rodzaju chropowate płytki podłogowe.

Dopasowując rozwiązania do łazienki w szkole należy wziąć pod uwagę także fakt, iż korzystają z niej uczniowie znajdujący się na różnych etapach rozwoju. Dlatego dobrze zaprojektowana toaleta musi brać pod uwagę te różnice i być dopasowana do potrzeb różnych grup wiekowych. Przykładowo, dużym ułatwieniem dla młodszych dzieci będzie stosowanie wolno opadających desek w toaletach, które zapobiegają przytrzaśnięciu palców. Z kolei urządzenia przeznaczone dla starszych dzieci i młodzieży powinny być odporne na uszkodzenia, nierzadko spowodowane wandalizmem. Różnego rodzaju ukryte mocowania, odporność na uderzenia oraz blokady zapobiegające uszkodzeniom armatury to cechy, które powinny posiadać różne elementy wyposażenia szkolnej łazienki.

Fot. Wyposażenie toalety Politechniki Poznańskiej wyposażenie Faneco linia HIT ze stali nierdzewnej. 

Duży nacisk należy położyć także na prostotę użytkowania. Korzystanie ze znajdujących się w łazience sprzętów nie może być uciążliwe ani wymagać używania siły. Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie różnego rodzaju antypoślizgowych powierzchni sprzętów takich jak armatura czy meble, ułatwiających chwytanie i posługiwanie się różnymi akcesoriami.

Oprócz klasycznych, ceramicznych akcesoriów, coraz większą popularnością cieszą się sanitariaty ze stali nierdzewnej. Są łatwe do utrzymania w czystości oraz dostępne w wersjach umożliwiających korzystanie z nich również dzieciom.

Toalety szkolne

• Oprócz wspomnianych już wymaganych wymiarów toalet w szkołach, istotny jest także odpowiedni kształt misek ustępowych. Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często dopiero się uczą korzystać z publicznych toalet. Dlatego bardzo ważne jest, by im to maksymalnie ułatwić. Specjalnie zaprojektowane toalety z siedziskami dedykowanymi dla najmłodszych to rozwiązanie, które z pewnością zachęci uczniów do korzystania z nich. To z kolei ma duże znaczenie nie tylko dla higieny, ale także zdrowia dzieci.
  

Pisuary w szkole

• Pisuar to jeden z tych elementów wyposażenia łazienki, których montaż jest najtrudniejszy. Dzieje się tak między innymi ze względu na różnorodność konstrukcji oraz systemów spłukiwania. Dlatego już na etapie projektu instalacji należy wziąć pod uwagę modele montowanych w szkole pisuarów. Każda instalacja musi być w tym przypadku trasowana pod konkretny model oraz jego zastosowania. Dotyczy to nie tylko pisuarów dla dzieci, ale także tych umieszczonych w łazienkach dla dorosłych.
  
• Oprócz wspomnianych już wymogów dotyczących wymiarów sprzętów, warto zwrócić uwagę na wybór modelu pisuaru, z którego chłopcy będą chętnie korzystać. Obecnie na rynku dostępne są liczne modele o ciekawym wzornictwie, które pozwalają zmienić naukę korzystania z nich w zabawę. Jest to bardzo korzystne z punktu widzenia tworzenia odpowiednich nawyków u dzieci.
  
• Wielu uczniów niechętnie korzysta z toalet w szkołach, skarżąc się między innymi na brzydki zapach. Problem ten dotyczy również pisuarów. Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być stosowanie specjalnych wkładów do pisuarów. Są to plastikowe elementy oraz wkładki zapachowe, które spełniają podwójną rolę - zapobiegają powstawaniu przykrego zapachu oraz chronią odpływy przed zatkaniem, na przykład papierem lub gumą do żucia. Mogą mieć postać żelowych wklejek umieszczanych po wewnętrznej stronie muszli pisuaru lub plastikowych wkładek umieszczanych w odpływach.
  

Armatura do szkoły

• Toaleta szkolna musi zapewnić dzieciom stały dostęp do ciepłej oraz zimnej wody, przy czym temperatura wody ciepłej nie powinna przekraczać 35-40 stopni Celsjusza.
  Najlepsza armatura szkolna to urządzenia uruchamiane w sposób bezdotykowy - na przykład za pomocą czujnika ruchu. Dzięki temu niezbędne czynności higieniczne mogą być wykonane w sposób bezkontaktowy, zmniejszając ryzyko przenoszenia bakterii między dziećmi.
• Instalowanie bezdotykowych baterii w łazienkach w szkołach ma też wymiar ekologiczny - gdy woda płynie wyłącznie wtedy, gdy ręce znajdują się w pobliżu czujnika, zużywana jest tylko taka jej ilość, jaka jest rzeczywiście potrzebna. Pozwala to zarówno chronić środowisko, jak i oszczędzać pieniądze.
  
• Aby dodatkowo zachęcić uczniów, szczególnie młodszych, do korzystania z łazienki w szkole, warto wyposażyć je w specjalne, kolorowe baterie umywalkowe. Dzięki nim mycie rąk oraz inne czynności higieniczne staną się doskonałą zabawą. To także świetny pomysł, by ożywić przeznaczoną dla dzieci przestrzeń i uczynić ją bardziej przyjazną. Dodatkowo wpisuje się to w obecne trendy wnętrzarskie - zestawienia kontrastujących kolorów, czyli tzw. color blocking, świetnie wygląda w nowoczesnych pomieszczeniach - również w łazienkach.

Fot. Armatura łazienkowa Faneco: baterie bezdotykowe na fotokomórkę, przyciski czasowe, baterie czasowe oraz baterie dla niepełnosprawnych.

Umywalki do szkoły

• Dzieci w wieku wczesnoszkolnym uczą się samodzielnego korzystania z dostępnych w łazience sprzętów. Dlatego wszelkie elementy wyposażenia powinny być specjalnie dopasowane do ich potrzeb. Również umywalki w szkole powinny być zaprojektowane w taki sposób, by nawet najmłodsze dzieci mogły ich łatwo używać. Dodatkowo umieszczenie ich na odpowiedniej wysokości eliminuje konieczność stosowania podestów, co znacznie zmniejsza ryzyko wypadków.
• Dokładny rodzaj zastosowanych umywalek zależy w dużej mierze od kształtu i wielkości pomieszczenia. Dobrze sprawdzają się ergonomiczne umywalki jednostanowiskowe, jednak szczególnie w przypadku młodszych dzieci doskonałym rozwiązaniem będą urządzenia dwu- i trzystanowiskowe. To bardzo wygodne rozwiązanie, zwłaszcza w przypadku łazienek, z których korzystają duże grupy dzieci na raz, np. bezpośrednio po zajęciach sportowych. Więcej stanowisk oznacza krótszy czas oczekiwania na możliwość skorzystania z umywalki.

Szkolne akcesoria łazienkowe

Oprócz misek WC, pisuarów, umywalek i odpowiedniej armatury w każdej szkolnej łazience powinny znaleźć się dodatkowe sprzęty, które nie tylko ułatwią korzystanie z niej, ale także zachowanie zasad higieny.
Niezbędne akcesoria do łazienki szkolnej to między innymi:

- wygodne wieszaki łazienkowe,
- szczotki do toalet,
- kosze łazienkowe na śmieci,
- pojemniki na papier toaletowy oraz ręczniki papierowe,
- dozowniki do mydła,
- dozowniki do dezynfekcji (opcjonalnie).

Warto także umieścić w łazience lustro na takiej wysokości, by dzieci mogły wygodnie z niego korzystać. Przepisy nie regulują tej kwestii - w tym przypadku punktem odniesienia może być po prostu wysokość umywalek.

Wyposażenie szkolnej toalety może obejmować podajniki na ręczniki papierowe lub suszarki do rąk. W łazienkach dla dzieci suszarka powinna znajdować się na wysokości około 95 cm. Optymalna liczba tego typu urządzeń to około 1 sztuka na każde dwie umywalki.

Z kolei w przypadku łazienek, w których stosowane są ręczniki papierowe, doskonale sprawdzają się automatyczne podajniki. Podobnie jak w przypadku dozowników na mydło oraz baterii z termostatem uruchamianych na czujnik zbliżeniowy, nie tylko stanowią duże ułatwienie podczas korzystania z toalety, są także źródłem realnych oszczędności pod względem zużycia papieru, mydła oraz ręczników.

Fot. Wyposażenie szatni szkolnej w nowoczesnym desingn'ie / freepik 

Toaleta to wyjątkowo istotne pomieszczenie w każdej szkole lub innej placówce edukacyjnej. Jej odpowiednie wyposażenie jest kluczowe nie tylko dla komfortu, ale także zdrowia dzieci. Dlatego tak ważne jest, by już na etapie tworzenia projektu zadbać o dobór odpowiedniego wyposażenia łazienki. Powinno ono spełniać nie tylko wymagania prawne, ale i społeczne. Ważne jest także uwzględnienie szczególnych potrzeb każdej grupy wiekowej oraz płci.

O tym, jak ważne jest odpowiednie wyposażenie łazienek, mówią wyniki przeprowadzanych kontroli i badań. Wynika z nich, że brak odpowiedniej infrastruktury prowadzi do sytuacji, w których dzieci niechętnie korzystają z toalet. To z kolei jest przyczyną problemów z przestrzeganiem zasad higieny osobistej - a to właśnie częste i prawidłowe mycie rąk pozwala skutecznie zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorobotwórczych drobnoustrojów. Jest to szczególnie widoczne w dobie pandemii, a także w każdy sezonie jesienno-zimowym, gdy choroby rozprzestrzeniają się wyjątkowo łatwo. Można w związku z tym śmiało powiedzieć, że odpowiednio zaprojektowana łazienka w szkole to podstawa profilaktyki wielu chorób zakaźnych.

Czytaj także:
Łazienka w przedszkolu i szkole - poradnik inwestora
Toaleta w restauracji - wymagania, projekt, wyposażenie
Toaleta dla niepełnosprawnych - zasady projektowania, przepisy, wytyczne
Najstarszy hotel świata

Poznaj nasze kompleksowe:
Wyposażenie toalet w budynkach administracyjnych
Wyposażenie toalet publicznych dla architektów i projektantów
Wyposażenie toalet dla firm budowlanych i deweloperów
Wyposażenie łazienek dla niepełnosprawnych
Wyposażenie łazienek dla HoReCa
Producent wyposażenia toalet publicznych