Dostępność Plus to program rządowy realizowany w latach 2018-2025. Jego głównym założeniem jest sprawienie, by osoby ze szczególnymi potrzebami, na przykład starsze lub z niepełnosprawnościami, mogły aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i publicznym. Ma on na celu także zapewnienie równego i swobodnego dostępu do usług oraz dóbr.
Program definiuje dostępność jako właściwość środowiska (nie tylko przestrzeni fizycznej, ale także rzeczywistości wirtualnej, usług oraz systemów informacyjno-komunikacyjnych) umożliwiającą korzystanie zeń w równy sposób wszystkim osobom - również tym, które na co dzień borykają się z różnymi trudnościami funkcjonalnymi.
Obszary, które zostały objęte wsparciem w ramach programu Dostępność Plus dla niepełnosprawnych to architektura, transport, edukacja, ochrona zdrowia, cyfryzacja, usługi, konkurencyjność oraz koordynacja. Zgodnie z jego założeniami, zapewnienie dostępności ma być możliwe dzięki wdrożeniu w nowych inwestycjach zasad uniwersalnego projektowania.
W przypadku realizacji zgodnych z założeniami programu Dostępność Plus niepełnosprawni nie są jedynymi osobami, które mogą skorzystać na nowych rozwiązaniach. Doskonałym przykładem takiej sytuacji są technologie, które choć pierwotnie były stworzone w celu ułatwienia funkcjonowania osobom ze szczególnymi potrzebami, obecnie są chętnie wykorzystywane przez wszystkich. Należy tutaj wymienić przede wszystkim obecność podjazdów, autobusy niskopodłogowe ?z przyklękiem?, pomieszczenia bez progów lub antypoślizgowe materiały przeznaczone do wykończenia podłóg.
Program Dostępność Plus został bowiem opracowany głównie z myślą o osobach, które mają ograniczone możliwości poruszania się lub porozumiewania. W praktyce dostępność dotyczy - choćby sporadycznie - lub będzie dotyczyć niemal każdej osoby funkcjonującej w społeczeństwie.
Rządowy program Dostępność Plus zakłada między innymi likwidację barier architektonicznych. Oznacza to, że nowe inwestycje budowlane muszą być projektowane w taki sposób, by zapewnić dostęp do nich również osobom poruszającym się na wózkach bądź borykającym się z innymi ograniczeniami ruchowymi. Obiekty już istniejące powinny być z kolei zmodernizowane w taki sposób, by odpowiadały definicji budynków bez barier. Dostępność Plus zakłada możliwość uzyskania dofinansowania z Funduszu Dostępności.
Fundusz Dostępności to środki przeznaczone na preferencyjne pożyczki (ich warunki są korzystniejsze niż w przypadku pożyczek rynkowych), których celem ma być finansowanie stworzenia infrastruktury dla osób z niepełnosprawnościami lub różnego rodzaju ograniczeniami oraz szczególnymi potrzebami.
O pożyczkę z Funduszu Dostępności mogą ubiegać się przede wszystkim wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie, ale także instytucje sektora publicznego (szkoły, szpitale, przychodnie, instytucje kultury). Istnieje również możliwość uzyskania środków przez osoby prywatne będące właścicielami wielorodzinnych budynków mieszkalnych.
Uzyskane w ten sposób środki mogą być przeznaczone między innymi na likwidację barier architektonicznych - na przykład w postaci odpowiedniego dostosowania łazienki. Oznacza to możliwość zakupu za pozyskane środki m.in. materiałów budowlanych oraz sprzętów takich jak specjalna armatura łazienkowa, poręcze i uchwyty.
Przed złożeniem wniosku do Funduszu Dostępności konieczne jest przeprowadzenie tzw. audytu dostępności, który pozwoli określić, jakie zmiany należy wprowadzić, by budynek był przyjazny dla osób o szczególnych potrzebach.
Aby skorzystać z dofinansowania w ramach programu Dostępność Plus należy wypełnić wniosek o pożyczkę i złożyć go wraz z wymaganymi załącznikami w czasie trwającego naboru.
Wypełnienie wniosku nie jest w tym przypadku trudne; został on skonstruowany w taki sposób, by był możliwie intuicyjny. Co ważne, należy w nim dokładnie wymienić wszystkie elementy i prace, jakie ma pokryć dofinansowanie. Przykładowo, konieczne jest sprecyzowanie, że w zmodernizowanej łazience mają znaleźć się np. sanitariaty ze stali, przewijaki ścienne składane lub inne sprzęty. Lista planowanych zakupów oraz prac musi się przy tym pokrywać z wynikami ww. audytu.
Do wypełnionego wniosku o pożyczkę w ramach programu Dostępność Plus należy załączyć określone dokumenty. Ich dokładna lista zależy od zakresu planowanych prac, wysokości pożyczki oraz rodzaju podmiotu, który stara się o dofinansowanie. Wśród nich znajdują się między innymi:
Pełna lista dokumentów z podziałem na podmioty oraz wysokość pożyczki znajduje się na stronie internetowej Banku Gospodarstwa Krajowego, w zakładce ?Fundusz Dostępności?.
Środki z Funduszu Dostępności mogą stanowić m.in. dofinansowanie do przystosowania łazienki dla niepełnosprawnych. Pożyczka ta wyróżnia się przede wszystkim niskim oprocentowaniem oraz możliwością częściowego umorzenia. Co ważne, w przeciwieństwie do dofinansowania łazienki dla niepełnosprawnych z PFRON, nie trzeba posiadać żadnego wkładu własnego.
Obecna skala programu Dostępność Plus oraz fundusze nie pozwalają jeszcze na całkowite przebudowanie istniejącej infrastruktury i dopasowanie każdej przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W jego ramach mają jednak miejsce stopniowe zmiany w postaci kolejnych remontów i modernizacji. Dzięki temu jakość przestrzeni w miastach oraz różnego rodzaju obiektach użyteczności publicznej ulega poprawie, sprawiając, że korzystanie z niej jest bardziej komfortowe dla wszystkich.
Czytaj także: